Μια από τις δεξιότητες αυτές είναι η μέτρηση / απαρίθμηση διαφόρων υλικών και ποσοτήτων, που, όπως είναι γνωστό, αποτελεί τη βασική μέθοδο εύρεσης αποτελεσμάτων στα στάδια εισαγωγής των παιδιών στις διάφορες αριθμητικές πράξεις, αλλά και την κύρια διαδικασία επαλήθευσης αποτελεσμάτων σε μεταγενέστερες φάσεις της μαθηματικής εκπαίδευσης.
Ο
πυρήνας της δεξιότητας αυτής συνίσταται στην αντιστοίχηση λέξεων - αριθμών με
συγκεκριμένα μέλη ενός συνόλου, με βάση τις εξής παραδοχές:
1) κάθε αντικείμενο
μπορεί να αντιστοιχηθεί με μια λέξη - αριθμό,
2) κάθε αντικείμενο μπορεί να
αντιστοιχηθεί μια φορά και
3) η τελευταία λέξη - αριθμός αναφέρεται σε όλο το
σύνολο.
Η βασική άποψη για τα λάθη που εμφανίζονται στη μέτρηση / απαρίθμηση
είναι ότι, αυτά προέρχονται από την αδυναμία του μαθητή να συντονίσει τις
ακουστικές, λεκτικές, οπτικές και κιναισθητικές διαδικασίες, που συνιστούν τη
μετρητική δραστηριότητα. Στο πλαίσιο των σχετικών παρεμβατικών τεχνικών,
επιχειρείται ο σταδιακός συνδυασμός των παραπάνω διαδικασιών, αρχίζοντας συνήθως
με τις δυο πρώτες και εισάγοντας κατόπιν και τις υπόλοιπες.
Παραδείγματος χάρη,
το παιδί μπορεί να αρχίσει να μαθαίνει να μετρά (π.χ. μέχρι το 5), έχοντας
κλειστά τα μάτια και προφέροντας τις λέξεις -
αριθμούς μια μια μετά το χτύπημα ενός τυμπάνου. Αφού πετύχει σ' αυτό το
έργο, αρχίζει η δεύτερη φάση, όπου το παιδί, με ανοιχτά μάτια, ακούει το
χτύπημα, λέει τον αριθμό και από ένα σωρό χειροπιαστών και ικανοποιητικού
μεγέθους αντικειμένων (π.χ. κύβοι ακμής 5-10 εκατοστών, βιβλία κ.λ.π.) παίρνει και τοποθετεί μπροστά του ένα
αντικείμενο. Όταν συμπληρωθεί το πλήθος που αντιστοιχεί στον τελευταίο αριθμό
(στην περίπτωσή μας το 5), ο μαθητής, με τη βοήθεια του τυμπάνου, μετρά άλλη μια
φορά τα αντικείμενα που έχει μπροστά του και δηλώνει τον πληθικό τους αριθμό,
ενώ στη συνέχεια μετρά τα αντικείμενα χωρίς το τύμπανο, επιδιώκοντας να
διατηρήσει έναν σταθερό ρυθμό λεκτικής εκφοράς και να τηρεί τις τρεις αρχές της
μέτρησης.
Η ακρίβεια και η ταχύτητα χρησιμοποίησης της δεξιότητας ασκείται στη
συνέχεια με μικρότερα αντικείμενα (π.χ. ξυλάκια, καπάκια). Στην τρίτη φάση, το
παιδί, μετά τον ήχο του τυμπάνου και την λεκτική εκφορά του αριθμού, τραβά μια
γραμμή ή σχηματίζει έναν κύκλο στο τετράδιό του (περνώντας στο χειρισμό
ημι-συγκεκριμένων ποσοτήτων), ενώ βέβαια κατόπιν ασκείται και χωρίς το τύμπανο,
όπως περιγράφεται παραπάνω. Με στόχο να πετύχει την απόλυτη ακρίβεια και την
αυτοματοποίηση στη χρήση της δεξιότητας, το παιδί στη συνέχεια ασκείται στη
μέτρηση ποικιλίας υλικών.
Εκτός
από την ικανότητα αντιστοίχησης λέξεων - αριθμών με αντικείμενα, βασικά στοιχεία
της αποτελεσματικής χρήσης της μετρητικής / απαριθμητικής δεξιότητας, είναι: 1)
η τέλεια γνώση της σειράς των αριθμών, 2) η ικανότητα έναρξης και συνέχισης της
μέτρησης από οποιοδήποτε σημείο της σειράς (αριθμό), 3) η αντίστροφη μέτρηση και
4) η χρησιμοποίηση των λέξεων - αριθμών ως αντικειμένων μέτρησης. Δυσκολίες με
τη διάκριση ακουστικών και οπτικών προτύπων και με τον εκφραστικό λόγο, που
συχνά χαρακτηρίζουν τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, επηρεάζουν
αρνητικά τις παραπάνω παραμέτρους της μέτρησης. Ασκήσεις που μπορούν να
βοηθήσουν σε μια τέτοια περίπτωση είναι:
1) Το παιδί μετρά και τοποθετεί
σε ένα κουτί π.χ. 4 αντικείμενα. Κατόπιν το κουτί το παίρνει ο/η δάσκαλος/α,
μακριά από παιδί, και λέει: “Ας βάλουμε ακόμη μερικά αντικείμενα στο κουτί.
Μέτρησε μαζί μου...5, 6, 7. Πόσα αντικείμενα νομίζεις ότι υπάρχουν τώρα μέσα στο
κουτί;”. Το παιδί απαντά και στη συνέχεια μετρά τα αντικείμενα για να ελέγξει
την ορθότητα της απάντησης.
2) Δίνουμε στο παιδί κάρτες
διπλωμένες στη μέση, που στη μια πλευρά τους έχουν ένα αριθμητικό σύμβολο (π.χ.
7) και στην άλλη έναν αριθμό γραμμών, κύκλων, εικόνων κ.λ.π. Στο μαθητή
δείχνεται αρχικά το αριθμητικό σύμβολο και κατόπιν ξεδιπλώνεται η κάρτα και του
ζητείται να συνεχίσει τη μέτρηση με βάση τα αντικείμενα της δεύτερης πλευράς. Αν
δηλαδή στη δεύτερη πλευρά απεικονίζονται 3 κύκλοι, ο μαθητής μετρά “οκτώ, εννέα,
δέκα”.
3) Παρουσιάζεται στο μαθητή, σε
κάρτες, η σειρά των αριθμών (π.χ. 1 έως 10). Μια κάρτα είναι γυρισμένη ανάποδα
(π.χ. η κάρτα του 8). Ρωτάμε το παιδί “Ποιος είναι ο κρυμμένος αριθμός;” “Ποιος
αριθμός είναι μετά το 7; Ποιος αριθμός είναι πριν από το 9;”. Ο μαθητής μπορεί
να γράψει τον αριθμό πριν γυρίσει την κάρτα στη σωστή της πλευρά, για να γίνει
επιπλέον έλεγχος της δυνατότητας ανάκλησης του κατάλληλου γραπτού
συμβόλου.
4) Η εκμάθηση της αντίστροφης
μέτρησης, που συχνά δυσκολεύει τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, μπορεί
να υποστηριχθεί με διάφορους τρόπους. Ένας από τους τρόπους αυτούς είναι η
χρησιμοποίηση σωματικών κινήσεων για τη σηματοδότηση του είδους της μέτρησης.
Για παράδειγμα, τα παιδιά χτυπούν τα χέρια τους και λένε “1, 2, 3, 4” και
κατόπιν χτυπούν τα πόδια τους και λένε “4, 3, 2, 1”. Επίσης μπορεί να
χρησιμοποιηθεί η σειρά των αριθμών σε κάρτες με τον εξής τρόπο: όλες οι κάρτες
είναι στη σειρά ανοιχτές και ο μαθητής, ακολουθώντας αντίστροφη πορεία, τις
γυρίζει μια μια ανάποδα, προφέροντας τους αριθμούς.
5) Η ικανότητα χρησιμοποίησης
των λέξεων - αριθμών ως αντικειμένων μέτρησης μπορεί να υποστηριχθεί με
ασκήσεις, που στοχεύουν στη βελτίωση της αντίληψης ακουστικών προτύπων.
Παραδείγματα τέτοιων ασκήσεων είναι: ο/η δάσκαλος/α χτυπά τα χέρια του και ζητά
από το παιδί να πει πόσες φορές τα χτύπησε. Στη συνέχεια ο/η δάσκαλος/α προφέρει
λέξεις - αριθμούς και ζητά από το παιδί να του πει πόσες λέξεις πρόφερε (π.χ.
“3, 4, 5”, τρεις αριθμούς).
Πηγή: http://1grpe.ser.sch.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου